Een leefregel
In onze gemeenschap leven we met een ‘leefregel’. Al eerder schreef ik hoe we na de Pinksteren opnieuw weer op weg gingen met deze leefregel. Hier wil ik wat uitvoeriger op het leven met een leefregel ingaan.
Dat wil zeggen dat we een levenspad onderscheiden waarlangs processen in onszelf en in onze gemeenschap verlopen. De leefregel helpt ons bewuster aanwezig te zijn op de plaats waar we nu staan en ons te richten naar waar het licht is of noem het liefde; vrijheid of God en Zijn Verbond.
Dit pad bestaat uit vijf regels:
- Word wie/wat je bent
- Broederschap, durf het aan
- Ga je weg
- Ontdek je verantwoordelijkheid
- Waag het (Gods) verbond te maken.
Deze regels komen voort uit studiebijeenkomsten die decennialang gehouden werden in wat we onze ‘Leerhuizen’ noemden. Leerhuizen staan in een joodse traditie. Het staat voor een levendige en nauwkeurige studie van de heilige geschriften en dat zijn er nogal wat in de Joodse traditie want de hele Talmoed doet daaraan mee. Vanuit de rabbijnse traditie in Oost-Europa kregen ze ook in het westen meer voet aan de grond toen de secularisatie inzette. Het gaat in deze Leerhuizen om een leren dat de ziel raakt en ons vormt en dat onze levenslust en -kunst bevordert. Onze christelijke Hooge Berktgemeenschap kende een aantal begeesterde voorgangers in dit ‘joodse leren’ en deze Leerhuizen hebben dan ook in belangrijke mate onze gemeenschap mee gevormd en levensvatbaar gehouden. Hun invloed is nog duidelijk te herkennen in de het huidige ‘Schriftgesprek’ dat iedere zaterdagmorgen op ons programma staat
Momenteel leven we in tijd van transitie. Dat geldt voor onze hele samenleving en ook voor onze gemeenschap. De regels krijgen nu weer extra onze aandacht. Langs deze leefregel kijken we naar de ontwikkelingen die er plaatvinden en trachten we te onderscheiden wat er nodig is. Iedere regel komt voort uit een tekst uit Genesis:
- Word wie je bent: Gen. 1, 26 – 27. God maakt de mens naar Zijn evenbeeld.
- Broederschap, wees er niet bang voor: Gen. 4, 1 – 16. Het verhaal van Kaïn en Abel.
- Ga je weg: Gen. 12, 1 – 9. Het verhaal waarin God tegen Abram zegt: trek weg.
- Ontdek je verantwoordelijkheid: Gen. 12, 10 – 13, 8. Waar Abram verder trekt, in Egypte besluit om Saraï aan de farao te geven en bij Betel om van Lot te scheiden.
- Waag het (Gods) verbond te maken: Gen. 9, 13 en Gen. 15, 15 over Gods Verbond met resp. de mens en het nageslacht van Abram.
De uitleg van deze teksten is destijds vastgelegd in verslagen van die Leerhuizen en die zijn onlangs door Jan Renkema verwerkt tot een ‘grondtekst’ die nu voor ons als uitgangspunt dient. Eenmaal vertrouwd geraakt met deze teksten en hun boodschap, gaan de regels voor zichzelf spreken en zul je ze herkennen in de psalmen; liedjes; gebeden; films; romans; in de uitvoering van je plannen en opdrachten; de ontwikkelingen in je relaties, werkorganisatie of in de politiek en in de weg die je gaat door het leven en die je anderen ziet gaan. Je zult ook gaan zien hoe deze stappen niet anders kunnen dan elkaar opvolgen als je je eenmaal op het pad van ‘worden’ begeven hebt. Want dat is de essentie van deze regel: ‘menswording’ of ‘zelfkennis’, zoals dat in alle grote religieuze tradities essentie is. Eenmaal aan het ‘worden’ ontvouwt zich dit stappenplan op een of andere wijze als vanzelf. Punt is echter dat wij mensen gauw afgeleid zijn en gemakkelijk zijwegen gaan bewandelen die wellicht heel aantrekkelijk en aangenaam zijn, maar ons niet echt brengen bij dat ‘wie we werkelijk zijn’.
Wij hebben wegwijzers nodig, bakens, en deze leefregels kunnen daar dienst in doen. Wij streven ernaar om met deze leefregel onze weg te bepalen zowel als gemeenschap als op persoonlijk niveau.
Om ons persoonlijke pad te bezien en ons daarin opnieuw te richten ontwikkelden we een retraite programma: staan in het verhaal. Tijdens deze retraite nemen we elke dag een regel. Vanuit die regel verdiepen we ons in een Bijbelverhaal; in dit geval een evangelische tekst. We besteden de ochtend hieraan opdat we de tekst goed gaan verstaan en echt tot leven komt. In de middag zullen we aan de hand van eenvoudige en dynamische werkwijze kijken naar waar wij zelf in dat verhaal staan en wat het verhaal ons daar te zeggen heeft. Gaandeweg ontvouwt de leefregel zich ín ons.
Mariek
