Maand: februari 2023

Op vrijdag 4 februari overleed Niek Werkhoven. We gedenken hem met eerbied en respect, dankbaar voor alles wat hij voor onze gemeenschap heeft betekend.

Niek kwam als veertiger als trappist naar de Hooge Berkt Gemeenschap, eind jaren ’70 van de vorige eeuw. Hij had als broeder in de Achelse Kluis geleefd en was in de tijd dat er veel veranderde in kerken en kloosters, naar Bornholm (Dk) verhuist, om als monnik in een kleine woongroep met Trappisten te gaan leven. Maar het werd niet wat hij ervan verwacht had en zo kwam hij in contact met de Hooge Berkt. Niek woonde de eerste jaren in Bergeijk, daarna jarenlang in de gemeenschap in Thorn; na de verkoop van de Wijngaard, een pand van de gemeenschap in Thorn, keerde hij weer terug naar Bergeijk waar hij tot najaar 2018 is gebleven. Toen hij te oud en te hulpbehoevend werd om nog mee te kunnen leven, werd hij door zijn overste uitgenodigd om terug te komen naar het klooster in Westmalle (B). Niek is daar zeer dankbaar op ingegaan. Het was voor hem een onverwachts thuiskomen. Hier heeft hij nog ruim 4 jaar mogen zijn.

In totaal maakte Niek zo’n 40 jaar deel uit van de gemeenschap. Als monnik wijdde hij zijn leven aan werk, studie en gebed. Zijn werk bestond uit klussen doen in de Technische Dienst of in de tuin. Hij werkte hard en onverdroten. Toch nam hij ook waar, wat er om hem heen gebeurde; veel mannen zijn nog vol lof over de bijzondere werkbesprekingen van destijds, waarin werkhouding en omgang met elkaar aan de orde kwamen. Nieks feedback was daarin heel inzicht gevend; hij kon het dagelijks functioneren koppelen aan wie je bedoeld was om te worden.

Na het fysieke werken in de ochtend, was de middag voor de studie. Dat betrof steevast de Schrift en commentaren daarop of andere theologische verhandelingen. Niek was een autodidact en zocht naar de meest authentieke bronnen. Zo kwam hij in contact met Peter Schilling, eveneens ooit ingetreden in de Achelse Kluis en later is hij  naar Eygalieres (Fr) gegaan, waar hij een soort studieus kluizenaarsbestaan leidde in de buurt van een kleine kloostergemeenschap. Niek studeerde veel bij en met Peter en bracht de vruchten daarvan de gemeenschap in. Zo ontstonden er leerhuizen en studieweken, waar Niek tientallen jaren datgene hij bij Peter opdeed, overdroeg op vele kringen en verbanden van de gemeenschap. De readers die hij hiervoor samenstelde bestonden uit zeer oorspronkelijke vertalingen uit het Oude Testament die destijds vreemd aandeden, maar inmiddels doen denken aan de vertalingen in de Naardense Bijbel. De geschreven toelichtingen door Niek waren dan nog eens zo gecomprimeerd én gelaagd dat de readers niet zonder mondelinge uitleg gelezen konden worden. Toch wist Niek in die bijeenkomsten dusdanig gefascineerd over Bijbelteksten te spreken, dat de thema’s gingen leven. Ze gingen o.a. over gevangenschap, vrijheid / liefde, haat / trouw, ontrouw / seksualiteit / angst, overgave enz.. Niek heeft hierdoor voor veel mensen de Schrift geopend en tot leven gebracht. Zo hoekig en eenzelvig als hij in de dagelijkse omgang kon zijn, zo enthousiast en levendig werd hij tijdens de leerhuizen. Hij stond erom bekend dat hij áltijd vragen bleef stellen; als iemand een verrassende interpretatie had gedaan, hoorde het bij Niek dat hij altijd ‘ja, máár…’ antwoordde en dan een verdere verdiepende vraag stelde. Nieks leerhuisbundels droegen zoveel inhoud over gelovig samenleven, dat Jan Renkema en Mariek de Jong het geestrijke idee kregen om ze te hertalen en te bundelen tot één goed leesbaar boekje. Daarmee zijn de bundels tot onze eigen verrassing de leefregels van onze gemeenschap geworden. Ze bevatten in de grond álles waarmee je tot gemeenschapsmens kunt groeien. Niek heeft het beste wat hij had, aan ons achtergelaten; zijn erfenis is tot humuslaag van ons samenleven geworden.

Niek, wat zijn we je daarvoor geweldig dankbaar!