Lezing op 25 januari 2023 – een terugblik

Ter gelegenheid van de week van het gebed, die samen werd gevierd met de Rooms Katholieke parochie en de Protestantse Gemeente uit Bergeijk heeft de werkgroep Oecumene van de Hooge Berkt, het initiatief genomen Aartspriester Theodoor van der Voort (72) uit te nodigen voor een lezing aansluitend op de genoemde gezamenlijke viering.  

Vader Theodoor, een welbespraakt priester en groot ijveraar voor de oecumene is verbonden aan de Russisch Orthodoxe Kerk in Deventer. Deze kerk ressorteert onder het Aartsbisdom van de Russisch Orthodoxe Kerk in Moskou waar Mgr. Kirill van Moskou aan het hoofd staat. Deventer is een van de metropolieten van het Aartsbisdom in Parijs dat weer valt onder het Aartsbisdom Moskou.

Onze gastspreker nam ons in een helder betoog mee in de ontstaansgeschiedenis van de Russisch- Orthodoxe Kerk die zijn oorsprong vond in Kiev. Hij legde de banden en de weerbarstigheden uit in de huidige polemiek. Hij vertelde over de karaktereigenschappen van de beide volkeren de Russen en de Oekraïners, het enorme incassatievermogen aan beide zijden, de grote hongersnood in Oekraïne net na de revolutie, de geschiedenis van de strijdlustige Kozakken maar ook vertelde hij hoe veel hij van het volk hield. Theodoor genoot zijn opleiding in St. Petersburg en heeft verschillende keren de aartsbisschop Kirill ontmoet. Theodoor vertelde ook dat Poetin zo waar ook goede dingen heeft gedaan voor de Orthodoxe Kerk, maar vooral ook dat de mensen in Rusland in een andere werkelijkheid leven door de gekleurde berichtgeving over de oorlog.

Deze avond schetste voor ons een goed beeld van de situatie en van de lange lijnen van de geschiedenis tussen beide volken. Het doet goed om een beetje te begrijpen wat daar allemaal speelt.

Door de uitspraken van Aartsbisschop Kirill waarin hij het opneemt voor president Poetin inzake de oorlog in Oekraïne is de kerk onder grote druk komen staan, ook de loyaliteit van Theodoor lijdt hier erg aan. Het kwaad zit in de top en dat neemt Theodoor de aartsbisschop erg kwalijk. Veel van zijn collega-priesters zijn inmiddels opgestapt, maar Theodoor besluit om voor alsnog te blijven omdat het niet het geloof is maar het bestuur dat de afschuwelijke oorlog niet afkeurt.

Theodoor vertelt dat er in zijn parochie in Deventer geen spanningen zijn tussen Russen en Oekraïners, deze broedervolken gaan hier elkaar helpend waar kan, normaal elkaar om.

Terugkijkend op de lezing komt Theodoor als rechtschapen over en hij weet door al zijn kennis van Rusland als geen ander waar het omgaat. Het is daarom is prijzenswaardig, dat hij ondanks alle kritiek op de Russisch-Orthodoxe Kerk, gewoon blijft. Er komt ook een tijd na oorlog dat er weer opgebouwd moet worden en dan is kennis en verlangen naar eenheid en verbinding heel groot en dan is Theodoor hard nodig. Erg fijn dat we zo’n heldere uiteenzetting konden meemaken, fijn dat er zo iemand ook is, die niet opgeeft!

Jules

Oecumenische viering en lezing op 25 januari 2023

Gast op deze avond is Aartspriester Theodoor van der Voort, priester van de Russisch-Orthodoxe kerk in Deventer.  

De Rooms Katholieke parochie, de Protestante Gemeente en Gemeenschap De Hooge Berkt verzorgen gezamenlijk deze oecumenische gebedsviering. Aansluitend is er een lezing door Aartspriester Theodoor van der Voort. Hij is een belangrijke persoon in de oecumene en draagt ook binnen zijn eigen kerk de pijn van de zoektocht naar eenheid en verzoening – die scherper geworden is door de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

De viering en lezing vinden plaats in het kader van de Week van gebed voor eenheid van christenen 2023. Het thema moedigt kerken aan om goed te doen en recht te zoeken. Bijzondere aandacht is er dit jaar voor de verdeeldheid die veroorzaakt wordt door het onrecht van ongelijkheid en racisme. De jaarlijkse gebedsweek vindt plaats van 15 tot en met 22 januari 2023, maar de geloofsgemeenschappen in Bergeijk organiseren dit jaar een avondprogramma op woensdag 25 januari.

Christien Crouwel, algemeen secretaris van de Raad van Kerken, schrijft over het gezamenlijk gebed: ‘De eenheid van christenen zou een teken en voorproefje moeten zijn van de herstelde eenheid van de hele schepping. Maar verdeeldheid onder christenen verzwakt de kracht van dat teken en versterkt de gebrokenheid. Door samen te bidden voor eenheid van christenen worden we in staat gesteld om na te denken over wat ons bindt. Het ondersteunt onze inzet om onderdrukking en verdeeldheid tussen mensen aan te pakken.’

Woensdagavond 25 januari 2023, 19.15 uur in de Kapel van Gemeenschap de Hooge Berkt. Kapel en parkeerterrein zijn te vinden achter de witte boerderij op Hooge Berkt 16, Bergeijk

De toegang is vrij. Van harte welkom.

Voor meer informatie mail naar gastenontvangst@hoogeberkt.nl

Luc. 2, 15 – 21

Je weerstand doorbreken, onszelf verliezen en ingaan op de uitnodiging

Vorige week zondag hebben we al gehoord dat Jezus volgens het evangelie van Marcus op weg is naar Jeruzalem en dat hij, ondanks het lijden dat hem te wachten staat, trouw wil blijven aan zijn roeping. Dat is geen gemakkelijke weg, maar wel een radicale keuze. Iets van die radicaliteit horen we nu in het evangelie van vandaag.

In het begin van het verhaal komt er een jongeman naar Jezus toe en vraagt: Wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven? In die vraag hoor je een verlangen, een echt verlangen naar goed en rechtvaardig leven, of om het met de woorden van de eerste lezing te zeggen: een verlangen naar de geest van wijsheid die alles te boven gaat. Jezus geeft hem dan als antwoord de Tien Woorden, zoals Mozes die al heeft gegeven, en vooral wat hij moet doen tegenover zijn naaste: niet doden, geen echtbreuk plegen, niet stelen enz.

Dat op zich is dus al een goede richting: dat je leert als een goed mens te leven, in de juiste verhouding tot je medemens en tot God. Maar de jongeman deed dit al en zoekt een weg verder. Op dat moment kijkt Jezus hem liefdevol aan en zegt:
Aan één ding ontbreekt het je nog: ga verkopen al wat je bezit en geef hetaan de armen, en je zult een schat in de hemel hebben. Kom dan terug om mij te volgen.

Jezus roept hem op tot een keuze: enerzijds alles los te laten wat hij bezat en anderzijds te leren delen in de goddelijke liefde, die Jezus zelf present stelde. Dat is inderdaad een radicale keuze, die niet zomaar voor iedereen geldt, maar die Jezus hier persoonlijk tegen deze man richt. Jammer genoeg gaat hij er niet op in, omdat hij veel bezittingen heeft.

Op die keuze gaat het evangelie verder, wanneer Jezus spreekt tot zijn leerlingen. De jongeman was rijk en kwam er niet toe om alles te verkopen. Hij was bezet, bezeten. Jezus laat nu horen: Wat is het toch moeilijk voor een rijke om binnen te gaan in het koninkrijk van God. Wat is dat toch? We kennen die ervaring wel. Als je rijk bent en veel geld hebt om allerlei dingen te kopen, heb je ook macht tegenover andere mensen en trek je gemakkelijk veel vrienden aan. Je staat in feite zelf in het centrum. Hoe anders is het, als je je leven laat bepalen door een ander, als je bereid bent iemand te volgen die je inspireert. Dan gaat het om andere waarden, zoals solidariteit, rechtvaardigheid of gemeenschap. Jezus wijst erop hoe moeilijk het is, ja bijna onmogelijk, zeker als je rijk bent, om op die roep in te kunnen gaan. Toch zijn er mensen die de roep horen, ook onder ons. Die los laten wat ze daar, elders, aan leven hebben opgebouwd en bereid zijn dat op te geven om te verhuizen hier naar toe, naar deze gemeenschap en de weg van de goddelijke liefde te gaan, met alle onzekerheid die dat meebrengt. Ik heb respect voor hen.

Die oproep om alles los te laten geldt niet alleen voor jongeren die nog een groot deel van hun leven voor zich hebben, of voor mensen die pas begonnen zijn de weg van Jezus te volgen. Die oproep wordt vandaag ook tot ons gericht, die al geraakt zijn door Jezus en begonnen zijn aan die weg van de liefde. Wat wordt er dan tot ons gezegd? Toen ik de oproep hoorde: Aan één ding ontbreekt het je nog, voelde ik eerst een weerstand. Wat moet ik nu weer loslaten, wat is er dat mij tegen houdt om die weg van Jezus verder te gaan? Dat is misschien niet zo radicaal en toch.

Ik denk concreet bijvoorbeeld aan de veranderingen binnen de gemeenschap vanwege een nieuwe structuur. We worden uitgenodigd mee te gaan in de nieuwe dagteams, maar er is ook weerstand om de goede band met iemand zomaar los te laten en weer nieuwe contacten met anderen te maken. Ik denk ook aan onze samenleving, met nieuwe bepalingen vanuit het klimaatakkoord. We zullen grote veranderingen meemaken, en moeten gaan kiezen voor minder gas in onze woning en minder benzine voor de auto. Om tot de juiste houding te komen wordt van ons gevraagd een omslag te maken in denken en doen.

Hoe dan ook, ik denk dat het mogelijk is om de weerstand te doorbreken, onszelf te verliezen en in te gaan op de uitnodiging. Als die jongeman in de ogen van Jezus had gekeken en de liefde gevoeld, had hij die stap misschien kunnen maken. Of zoals op het eind Petrus kon zeggen: Wij hebben toch maar alles achter gelaten. Bidden wij om die geest van wijsheid.